Co powtórzyć?
- nadal rodzaje i gatunki literackie- wracamy do tego
- nadal części mowy!
Dodatkowo- FRAZEOLOGIZMY
1. Typy frazeologizmów:
a) wyrażenia ( bez czasownika) np. syzyfowa praca
b) zwroty ( z czasownikiem) np. mieć dwie lewe ręce
c) frazy ( pełne wypowiedzenie) np. Baba z wozu, koniom lżej.
2. Źródła frazeologizmów:
Niektóre stałe związki frazeologiczne mają swe korzenie w:
- Biblii (np. alfa i omega – pierwotnie „początek i koniec”, czyli określenie Boga; obecnie: „człowiek wszystkowiedzący” lub „człowiek wszechwładny”)
- mitologii (np. puszka Pandory, czyli źródło problemów)
- literaturze (np. dantejskie sceny – odniesienie do obrazu piekła w Boskiej komedii Dantego; obecnie: „straszne wydarzenia”, „przerażające zajścia”)
- historii (np. wrócić na tarczy: „ przegrać walkę")
- dawnych obyczajach (np. podać czarną polewkę, rzucić rękawicę)
- życiu codziennym (np. stanąć kością w gardle, siedzieć z założonymi rękami, z niejednego pieca chleb jeść)
3. Poćwiczyć znajomość frazeologizmów, wykonując test:
1. Znajdź błędy w podanych związkach frazeologicznych i podaj ich prawidłową formę. Wyjaśnij ich znaczenie.
A. Szukać igły w trawie. ..........................................................................................................................................................................................................................................................................
B. Mieć duszę w plecaku. .......................................................................................................................................................................................................................................................................
C. Wpaść z deszczu pod parasol. ..........................................................................................................................................................................................................................................................
D. Deser po obiedzie. ............................................................................................................................................................................................................................................................................
E. Sprzedać pierwsze skrzypce. .............................................................................................................................................................................................................................................................
F. Ruszać się jak pszczoła w miodzie. ....................................................................................................................................................................................................................................................
2. Dopisz odpowiednie nazwy zwierząt, które zwyczajowo określają podane cechy:
a) uparty jak ..........................................................................................................................
b) głodny jak ..........................................................................................................................
c) wierny jak ..........................................................................................................................
d) przebiegły jak ....................................................................................................................
e) odważny jak .......................................................................................................................
f) łagodny jak .........................................................................................................................
3. Podane związki podziel na dwie grupy: mające swoje źródło w Biblii i pochodzące z mitologii.
a) manna z nieba,
b) stajnia Augiasza,
c) nić Ariadny,
d) Sodoma i Gomora,
e) syn marnotrawny
f) róg obfitości,
g) jabłko niezgody,
h) zakazany owoc,
i) koń trojański,
j) zamienić się w słup soli,
k) droga krzyżowa,
l) puszka Pandory,
ł) ziemia obiecana,
m) kozioł ofiarny,
n) pięta Achillesa,
A. Frazeologizmy pochodzące z Biblii ...........................................................................................................
B. Frazeologizmy pochodzące z mitologii ......................................................................................................
4. Podane związki frazeologiczne podziel na zwroty i wyrażenia.
a) na złodzieju czapka gore,
b) zimny prysznic,
c) czarno na białym,
d) pasuje jak wół do karety,
e) trafiła kosa na kamień,
f) przyszła koza do woza,
g) nocny Marek,
h) groch z kapustą,
i) machnąć na coś ręką,
j) gruszki na wierzbie,
k) oczko w głowie,
l) mieć głowę na karku.
A. zwroty: ............................................................................................
B. wyrażenia ........................................................................................
5. Podane czasowniki połącz z odpowiednimi rzeczownikami i wyrażeniami w poprawne związki frazeologiczne.a) oddawać ...........................................................................................................................................................................,
b) brać ...............................................................................................................................................................................,
c) stawiać ..............................................................................................................................................................................,
d) kręcić ...............................................................................................................................................................................,
e) przysparzać ......................................................................................................................................................................,
f) spełniać .............................................................................................................................................................................,
g) ponosić, ............................................................................................................................................................................,
h) zabierać ............................................................................................................................................................................,
i) tracić ...............................................................................................................................................................................,
j) odnosić ...............................................................................................................................................................................,
k) sprawować .........................................................................................................................................................................,
l) darzyć ...............................................................................................................................................................................,
uczucie, honory, warunki, władza, udział, nos, kłopoty, marzenia, głos, klęska, zwycięstwo, nadzieja
6. Do każdego ze związków dobierz odpowiedni zwrot.
1. Kłamać jak z nut ...............................................................
2. Patrzeć jak sroka w gnat ..................................................
3. Chodzić jak paw ...............................................................
4. Mieć węża w kieszeni ......................................................
5. Szukać igły w stogu siana ...............................................
6. Dać nogę .........................................................................
7. Oddać ostatnią koszulę ..................................................
8. Mieć na kogoś oko. .........................................................
A. uciec, B. poświęcić wszystko, C. sprytnie kłamać, D. dumnie kroczyć, E. byś skąpcem, F. bezmyślnie patrzeć, G. na próżno czegoś szukać, H. obserwować
7. W podanych związkach brakuje pewnych wyrazów. Wpisz je.
A. Zachowywać się jak ................................................................................... w składzie porcelany.
B. Mieć......................................................................................................................... na ramieniu.
C. .......................................................................................................... się komuś zjeżył na głowie.
D. Wstać ................................................................................................................................ nogą.
E. Mieć cały dom na ........................................................................................................................
F. Myśleć o niebieskich ...................................................................................................................
G. Mieć oczy i uszy ..........................................................................................................................
8. Jeden z podanych związków frazeologicznych jest błędny. Który? Jak powinien brzmieć?
A. Obliczyć coś pi razy oko.
B. Trafić jak kulą w płot.
C. Mieć serce w przełyku.
D. Zrobić wielkie oczy.
E. Mieć węża w kieszeni.
F. Wbić sobie coś do głowy
Odp. ......................................................................................................................................................
9. Który związek nie jest wyrażeniem?
A. Jabłko niezgody,
B. Bajońskie sumy,
C. Marzenie ściętej głowy,
D. Iść jak na ścięcie.Odp. ......................................................................................................................................................
10. Związek frazeologiczny iść na ścięcie oznacza:
A. iść bardzo niechętnie,
B. spieszyć się,
C. nie móc się doczekać,
D. iść z radością.
11. Do podanych związków dopisz pierwsze słowo:
a) ..................................................................................................................................... bez ogródek.
b) ........................................................................................................................ jeden przez drugiego.
c) ............................................................................................................... co ślina na język przyniesie.
d) ..................................................................................................................... coś komuś w żywe oczy.
12. A oto fragmenty przysłów o biblijnym rodowodzie. Dopisz do nich brakujące części: A. ........................................................................................................................... ten od miecza ginie.
B. Kto sieje wiatr ....................................................................................................................................
C. ......................................................................................................................... i Salomon nie naleje.
13. Poniższe związki kojarzą się z niebem i chmurami. Uzupełnij brakujące wyrazy i napisz co oznaczają: a) drapacz ….........................................................................................................................................
b) bujać w ….........................................................................................................................................
c) być w siódmym …...............................................................................................................................
d) oberwanie …......................................................................................................................................
e) chodzić …..........................................................................................................................................
f) poruszyć ….........................................................................................................................................
14. Zaznacz prawidłowe odpowiedzi: A. O niezbyt mądrej wypowiedzi kogoś mówi się: „powiedział…”
a) co w trawie piszczy,
b) co wiedział,
c) nie wiedzieć kiedy,
d) co tylko mógł.Odp. ...........................
B. Kto robi z igły widły?
a) ten, kto wyrabia narzędzia,
b) ten, kto przesadza, wyolbrzymia błahe sprawy
c) ten, kto ma chaos w głowie
d) ten, kto z czegoś małego potrafi zrobić większeOdp. ...........................
C. Kto rzepkę skrobie?
a) każdy sobie
b) uczestnik teleturnieju „Familiada”
c) dziadek z babką
c) diabeł z wozuOdp. ...........................
D. Kto „nie taki straszny, jak go malują”?
a) wilk,
b) diabeł,
c) osioł
d) lisOdp. ...........................
15. Dokończ poniższe związki frazeologiczne, wywodzące się z Biblii:
a) hiobowa ....................................................................................................
b) gołąbek .....................................................................................................
c) nie czyń drugiemu .....................................................................................
d) Nie wie lewica ............................................................................................
e) cichy jak ....................................................................................................
f) sąd .............................................................................................................
g) mądry jak ..................................................................................................
h) rzeź ...........................................................................................................
16. W poniższych zdaniach zamień podkreślone wyrazy na bliskoznaczne związki frazeologiczne:
A. W moim domu działy się ostatnio okropne sceny. ................................................................................................................................................................................................................................
B. Temu człowiekowi pożyczyłem pieniądze, a on teraz chce się wymigać. ...............................................................................................................................................................................................
C. Ja już od dawna toleruję jego wady. .....................................................................................................................................................................................................................................................
D. Marta w każdym towarzystwie chce być osobą najważniejszą. ..............................................................................................................................................................................................................
17. W poniższych związkach i przysłowiach podkreśl tylko te wyrazy, które mają je uzupełnić:
A. Gdzie kucharek (pięć, sześć, siedem, osiem), tam nie ma co jeść.
B. Baba z (piekła, domu, wozu, konia), koniom lżej.
C. Gdyby kózka nie (biegała, skakała, chodziła, mówiła), to by nóżki nie złamała.
D. (Złymi, dobrymi, pięknymi, wartościowymi) chęciami piekło jest wybrukowane.
E. Biednemu zawsze (wichura, wiatr, burza, deszcz) w oczy.
F. Cicho jak (makiem, owsem, prosem, koniczyną) zasiał.
G. Siedzi jak na (polskim, greckim, tureckim, włoskim) kazaniu.
Odp. ......................................................................................................................................................
18. Rozpoznaj i wpisz słowa, które razem z podanymi niżej tworzą związki frazeologiczne.
a) niedźwiedzia ......................................................................................................................................,
b) ............................................................................................................................................ niezgody,
c) trafiła kosa na ....................................................................................................................................,
d) ................................................................................................................................................... owca,
e) ....................................................................................................................... jak kura pazurem trącić,
f) lwia .......................................................................................................................................................
19. Popraw błędy w przysłowiach:
a) Zejść komuś z ręki. .............................................................................................................................
b) Nie wszystko złoto, co się święci. ........................................................................................................
c) Czuć pismo palcami ............................................................................................................................
d) Pańskie oko konia widzi. .....................................................................................................................
20. Który z podanych związków frazeologicznych jest wyrażeniem? Dlaczego?
a. Dolewać oliwy do ognia
b. O rzut kamieniem.
c. Gdyby kózka nie skakała, to by nóżki nie złamała.
Odp. Ponieważ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................
21. Popraw błędne frazeologizmy.a) Usiąść na laurach .............................................................................................................................,
b) Stanąć jak słup .................................................................................................................................,
c) Trafił się ślepej kurze robak. .............................................................................................................,
d) Mocować się z myślami .....................................................................................................................,
e) Brakuje mu czwartej klepki ................................................................................................................,
f) Nie kiwnąć palcem .............................................................................................................................,
g) W czapce urodzony ..........................................................................................................................,
h) Nudny jak flak z olejem .....................................................................................................................,
i) Naważyć komuś piwa .........................................................................................................................,
j) Robić coś na ćwierć gwizdka .............................................................................................................,
k) Splatać androny ...............................................................................................................................,
l) Mieć długi język ...................................................................................................................................
22. Do poniższych powiedzeń i przysłów wstaw brakujące rzeczowniki.
A. Jedna ……............................................................................................................... wiosny nie czyni.
B. Na pochyłe drzewo wszystkie …….......................................................................................... skaczą.
C. Trafiło się jak ślepej ……....................................................................................................... ziarnko.
D. Kupił …….............................................................................................................................. w worku.
E. Lepszy ……................................................... w garści, niż.................................................. na dachu.
F. Jestem zdrów jak …….........................................................................................................................
G. Porusza się jak …….......................................................................................... w składzie porcelany.
H. Pokażę ci, gdzie …….............................................................................................................. zimują!
A. Szukać igły w trawie. ..........................................................................................................................................................................................................................................................................
B. Mieć duszę w plecaku. .......................................................................................................................................................................................................................................................................
C. Wpaść z deszczu pod parasol. ..........................................................................................................................................................................................................................................................
D. Deser po obiedzie. ............................................................................................................................................................................................................................................................................
E. Sprzedać pierwsze skrzypce. .............................................................................................................................................................................................................................................................
F. Ruszać się jak pszczoła w miodzie. ....................................................................................................................................................................................................................................................
2. Dopisz odpowiednie nazwy zwierząt, które zwyczajowo określają podane cechy:
a) uparty jak ..........................................................................................................................
b) głodny jak ..........................................................................................................................
c) wierny jak ..........................................................................................................................
d) przebiegły jak ....................................................................................................................
e) odważny jak .......................................................................................................................
f) łagodny jak .........................................................................................................................
3. Podane związki podziel na dwie grupy: mające swoje źródło w Biblii i pochodzące z mitologii.
a) manna z nieba,
b) stajnia Augiasza,
c) nić Ariadny,
d) Sodoma i Gomora,
e) syn marnotrawny
f) róg obfitości,
g) jabłko niezgody,
h) zakazany owoc,
i) koń trojański,
j) zamienić się w słup soli,
k) droga krzyżowa,
l) puszka Pandory,
ł) ziemia obiecana,
m) kozioł ofiarny,
n) pięta Achillesa,
A. Frazeologizmy pochodzące z Biblii ...........................................................................................................
B. Frazeologizmy pochodzące z mitologii ......................................................................................................
4. Podane związki frazeologiczne podziel na zwroty i wyrażenia.
a) na złodzieju czapka gore,
b) zimny prysznic,
c) czarno na białym,
d) pasuje jak wół do karety,
e) trafiła kosa na kamień,
f) przyszła koza do woza,
g) nocny Marek,
h) groch z kapustą,
i) machnąć na coś ręką,
j) gruszki na wierzbie,
k) oczko w głowie,
l) mieć głowę na karku.
A. zwroty: ............................................................................................
B. wyrażenia ........................................................................................
5. Podane czasowniki połącz z odpowiednimi rzeczownikami i wyrażeniami w poprawne związki frazeologiczne.a) oddawać ...........................................................................................................................................................................,
b) brać ...............................................................................................................................................................................,
c) stawiać ..............................................................................................................................................................................,
d) kręcić ...............................................................................................................................................................................,
e) przysparzać ......................................................................................................................................................................,
f) spełniać .............................................................................................................................................................................,
g) ponosić, ............................................................................................................................................................................,
h) zabierać ............................................................................................................................................................................,
i) tracić ...............................................................................................................................................................................,
j) odnosić ...............................................................................................................................................................................,
k) sprawować .........................................................................................................................................................................,
l) darzyć ...............................................................................................................................................................................,
uczucie, honory, warunki, władza, udział, nos, kłopoty, marzenia, głos, klęska, zwycięstwo, nadzieja
6. Do każdego ze związków dobierz odpowiedni zwrot.
1. Kłamać jak z nut ...............................................................
2. Patrzeć jak sroka w gnat ..................................................
3. Chodzić jak paw ...............................................................
4. Mieć węża w kieszeni ......................................................
5. Szukać igły w stogu siana ...............................................
6. Dać nogę .........................................................................
7. Oddać ostatnią koszulę ..................................................
8. Mieć na kogoś oko. .........................................................
A. uciec, B. poświęcić wszystko, C. sprytnie kłamać, D. dumnie kroczyć, E. byś skąpcem, F. bezmyślnie patrzeć, G. na próżno czegoś szukać, H. obserwować
7. W podanych związkach brakuje pewnych wyrazów. Wpisz je.
A. Zachowywać się jak ................................................................................... w składzie porcelany.
B. Mieć......................................................................................................................... na ramieniu.
C. .......................................................................................................... się komuś zjeżył na głowie.
D. Wstać ................................................................................................................................ nogą.
E. Mieć cały dom na ........................................................................................................................
F. Myśleć o niebieskich ...................................................................................................................
G. Mieć oczy i uszy ..........................................................................................................................
8. Jeden z podanych związków frazeologicznych jest błędny. Który? Jak powinien brzmieć?
A. Obliczyć coś pi razy oko.
B. Trafić jak kulą w płot.
C. Mieć serce w przełyku.
D. Zrobić wielkie oczy.
E. Mieć węża w kieszeni.
F. Wbić sobie coś do głowy
Odp. ......................................................................................................................................................
9. Który związek nie jest wyrażeniem?
A. Jabłko niezgody,
B. Bajońskie sumy,
C. Marzenie ściętej głowy,
D. Iść jak na ścięcie.Odp. ......................................................................................................................................................
10. Związek frazeologiczny iść na ścięcie oznacza:
A. iść bardzo niechętnie,
B. spieszyć się,
C. nie móc się doczekać,
D. iść z radością.
11. Do podanych związków dopisz pierwsze słowo:
a) ..................................................................................................................................... bez ogródek.
b) ........................................................................................................................ jeden przez drugiego.
c) ............................................................................................................... co ślina na język przyniesie.
d) ..................................................................................................................... coś komuś w żywe oczy.
12. A oto fragmenty przysłów o biblijnym rodowodzie. Dopisz do nich brakujące części: A. ........................................................................................................................... ten od miecza ginie.
B. Kto sieje wiatr ....................................................................................................................................
C. ......................................................................................................................... i Salomon nie naleje.
13. Poniższe związki kojarzą się z niebem i chmurami. Uzupełnij brakujące wyrazy i napisz co oznaczają: a) drapacz ….........................................................................................................................................
b) bujać w ….........................................................................................................................................
c) być w siódmym …...............................................................................................................................
d) oberwanie …......................................................................................................................................
e) chodzić …..........................................................................................................................................
f) poruszyć ….........................................................................................................................................
14. Zaznacz prawidłowe odpowiedzi: A. O niezbyt mądrej wypowiedzi kogoś mówi się: „powiedział…”
a) co w trawie piszczy,
b) co wiedział,
c) nie wiedzieć kiedy,
d) co tylko mógł.Odp. ...........................
B. Kto robi z igły widły?
a) ten, kto wyrabia narzędzia,
b) ten, kto przesadza, wyolbrzymia błahe sprawy
c) ten, kto ma chaos w głowie
d) ten, kto z czegoś małego potrafi zrobić większeOdp. ...........................
C. Kto rzepkę skrobie?
a) każdy sobie
b) uczestnik teleturnieju „Familiada”
c) dziadek z babką
c) diabeł z wozuOdp. ...........................
D. Kto „nie taki straszny, jak go malują”?
a) wilk,
b) diabeł,
c) osioł
d) lisOdp. ...........................
15. Dokończ poniższe związki frazeologiczne, wywodzące się z Biblii:
a) hiobowa ....................................................................................................
b) gołąbek .....................................................................................................
c) nie czyń drugiemu .....................................................................................
d) Nie wie lewica ............................................................................................
e) cichy jak ....................................................................................................
f) sąd .............................................................................................................
g) mądry jak ..................................................................................................
h) rzeź ...........................................................................................................
16. W poniższych zdaniach zamień podkreślone wyrazy na bliskoznaczne związki frazeologiczne:
A. W moim domu działy się ostatnio okropne sceny. ................................................................................................................................................................................................................................
B. Temu człowiekowi pożyczyłem pieniądze, a on teraz chce się wymigać. ...............................................................................................................................................................................................
C. Ja już od dawna toleruję jego wady. .....................................................................................................................................................................................................................................................
D. Marta w każdym towarzystwie chce być osobą najważniejszą. ..............................................................................................................................................................................................................
17. W poniższych związkach i przysłowiach podkreśl tylko te wyrazy, które mają je uzupełnić:
A. Gdzie kucharek (pięć, sześć, siedem, osiem), tam nie ma co jeść.
B. Baba z (piekła, domu, wozu, konia), koniom lżej.
C. Gdyby kózka nie (biegała, skakała, chodziła, mówiła), to by nóżki nie złamała.
D. (Złymi, dobrymi, pięknymi, wartościowymi) chęciami piekło jest wybrukowane.
E. Biednemu zawsze (wichura, wiatr, burza, deszcz) w oczy.
F. Cicho jak (makiem, owsem, prosem, koniczyną) zasiał.
G. Siedzi jak na (polskim, greckim, tureckim, włoskim) kazaniu.
Odp. ......................................................................................................................................................
18. Rozpoznaj i wpisz słowa, które razem z podanymi niżej tworzą związki frazeologiczne.
a) niedźwiedzia ......................................................................................................................................,
b) ............................................................................................................................................ niezgody,
c) trafiła kosa na ....................................................................................................................................,
d) ................................................................................................................................................... owca,
e) ....................................................................................................................... jak kura pazurem trącić,
f) lwia .......................................................................................................................................................
19. Popraw błędy w przysłowiach:
a) Zejść komuś z ręki. .............................................................................................................................
b) Nie wszystko złoto, co się święci. ........................................................................................................
c) Czuć pismo palcami ............................................................................................................................
d) Pańskie oko konia widzi. .....................................................................................................................
20. Który z podanych związków frazeologicznych jest wyrażeniem? Dlaczego?
a. Dolewać oliwy do ognia
b. O rzut kamieniem.
c. Gdyby kózka nie skakała, to by nóżki nie złamała.
Odp. Ponieważ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................
21. Popraw błędne frazeologizmy.a) Usiąść na laurach .............................................................................................................................,
b) Stanąć jak słup .................................................................................................................................,
c) Trafił się ślepej kurze robak. .............................................................................................................,
d) Mocować się z myślami .....................................................................................................................,
e) Brakuje mu czwartej klepki ................................................................................................................,
f) Nie kiwnąć palcem .............................................................................................................................,
g) W czapce urodzony ..........................................................................................................................,
h) Nudny jak flak z olejem .....................................................................................................................,
i) Naważyć komuś piwa .........................................................................................................................,
j) Robić coś na ćwierć gwizdka .............................................................................................................,
k) Splatać androny ...............................................................................................................................,
l) Mieć długi język ...................................................................................................................................
22. Do poniższych powiedzeń i przysłów wstaw brakujące rzeczowniki.
A. Jedna ……............................................................................................................... wiosny nie czyni.
B. Na pochyłe drzewo wszystkie …….......................................................................................... skaczą.
C. Trafiło się jak ślepej ……....................................................................................................... ziarnko.
D. Kupił …….............................................................................................................................. w worku.
E. Lepszy ……................................................... w garści, niż.................................................. na dachu.
F. Jestem zdrów jak …….........................................................................................................................
G. Porusza się jak …….......................................................................................... w składzie porcelany.
H. Pokażę ci, gdzie …….............................................................................................................. zimują!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz